چگونه مناطق پرواز ممنوع را بشناسیم؟

مناطق پرواز ممنوع

HOW TO KNOW THE BANNED AREAS OF FLIGHT

چگونه مناطق پرواز ممنوع را بشناسیم

با توجه افزایش تولید انواع مختلف پهپاد در جهان و استفاده بیش از پیش از این ربات های پرنده، لازم است کلیه خلبانان، اپراتورها و تمام کسانی که به نحوی از این وسایل پرنده به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم استفاده می کنند از مناطق مختلف پروازی، معانی و مفاهیم علائم نقشه ها و مناطق پرواز ممنوع اطلاعات کامل داشته باشند تا از بروز هر گونه مشکل و یا حادثه جلوگیری شود.

همواره تمام خلبانان حرفه ای پرنده های بی سرنشین و پرنده های سرنشین دار قبل از پرواز در منطقه مورد نظر خود ابتدا تمامی شرایط، موقعیت ها و حساسیت های آن منطقه را مورد ارزیابی و سنجش قرار می دهند.

این ارزیابی ها شامل:

1. بررسی شرایط جوی و وضعیت آب و هوا در مکان و زمان مورد نظر خود.
2. به روز بودن نقشه ها و اطلاعات ناوبری
3. موقعیت منطقه و شرایط گذشته و حال آن
4. آخرین اطلاعیه ها و خبرهای مربوط به آن کشور و منطقه
5. وضعیت ایمنی منطقه
6. وضعیت امنیتی منطقه

خوشبختانه بیشتر شرکت های سازنده و تولید کننده پهپاد در جهان به صورت پیش فرض مناطق حساس همانند فرودگاه ها و مناطق نظامی را در محصولات پهپادی خود مورد توجه قرار می دهند به نحوی که بیشتر این محصولات در مناطق حساس و پرواز ممنوع قابلیت پرواز و یا حتی روشن شدن ندارند. اما با توجه به اینکه هر منطقه دارای شرایط اختصاصی منحصر بفرد خود نیز می باشد و از جهت دیگر با توجه مسائل مختلف امکان تغییر در شرایط منطقه نیز وجود دارد، به همین دلیل کلیه علاقه مندان و خلبانان می بایست قبل از هر گونه اقدام به پرواز و تجربه پرواز حتما تمام شرایط منطقه مورد نظر خود را بررسی نمایند و از هر جهت اطمینان کافی داشته باشند. در غیر اینصورت چناچه به دلیل عدم آگاهی، شناخت ناکافی، تجربه کم و یا هر دلیل دیگر دچار مشکل شوند، کلیه مسئولیت ها به عهده خودشان خواهند بود و در برخی موارد ممکن است ضرر و زیان های جبران ناپذیر مالی و اعتیاری ببینند.

به همین دلیل مسئولین کشور عزیرمان در ایران مرکزی را به نام مرکز ساماندهی پهپادهای غیر نظامی تاسیس نموده اند تا با اطلاع رسانی و آموزش های اصولی و کاربردی از بروز این گونه مشکلات جلوگیری کنند. این مرکز با برگزاری دوره های مختلف آموزشی پهپاد و اصول ایمنی پرواز تلاش کرده است علاقه مندان این این حوزه را با اصول و مبانی ایمنی پرواز و شناخت مناطق آشنا کند و تجربه پروازی امن و مطمئن را به آنان بدهد. در این دوره های آموزشی شرکت کنندگان با مناطق مختلف پروازی، معانی و مفاهیم علائم نقشه و مناطق پرواز ممنوع آشنا می شوند.

مرکز پهپادها به عنوان نخستین مرکز هوشمند هوافضا و فن بازار دیجیتال ایران در راستای اهداف خود سعی نموده با نگارش این مقاله شما گرامیان را با مناطق مختلف پروازی، علائم نقشه های مناطق و مناطق پرواز ممنوع آشنا کند. با این حال توصیه میگردد جهت آگاهی بیشتر در دوره های مختلف آموزشی پهپاد و اصول ایمنی پرواز که زیر نظر مرکز ساماندهی پهپادهای غیر نظامی برگزار می شود شرکت نمایید.

این مقاله همواره در حال به روز رسانی خواهد بود و شما می توانید اطلاعیه های مربوطه را از بخش اطلاعیه ها پیگیری نمایید.

منطقه پرواز ممنوع NFZ

منطقه پرواز ممنوع (NFZ) به ناحیه‌ای که در آن پهپادها، هواپیماها، هواگردها و کلیه وسایل پرنده اجازه پرواز ندارند گفته می‌شود. تعیین چنین مناطقی مانند تعیین “منطقه غیرنظامی” معمولا با اهداف نظامی انجام می‌شود تا از پرواز و اجرای عملیات توسط هواپیمای نظامی دولت های متخاصم و ناشناس جلوگیری شود. بسته به شرایط تعیین شده برای پرنده ها و پهپادها، واکنش‌های گوناگون حتی سرنگونی در نظر گرفته می‌شود.

منطقه پرواز ممنوع مسئله‌ای مدرن است و تجهیزات پیچیده ای در اختیار دارد و باید آنرا از ماموریت‌های هوایی کلاسیک که تنها برای بیرون راندن جنگنده‌های دیگر کشورها و جلوگیری از دستیابی آنها به اهداف زمینی انجام می‌شوند جدا دانست.

معمولا شرکت های تولیده کننده پهپاد به صورت پیش فرض مناطق پرواز ممنوعرا برای محصولات خود تعریف می کنند اما شما می توانید به کمک برخی نرم افزارها و اپلیکیشن ها آگاهی بیشتری از این مناطق پیدا کنید و در جریان تحولات منطقه نیز قرار بگیرید.

برای آگاهی و شناسایی مناطق پرواز ممنوع می بایست نقشه اطلاعات پروازی به روز شده همراه خود داشته باشید و بتوانید آن را به راحتی قرائت کنید و از علائم آن شناخت داشته باشید. برخی از وب سایت ها این نقشه را در اختیار دارند و به روز رسانی می کند و در اختیار دیگران قرار می دهند.

شما هم می توانید از منو فرم ها و قوانین/نقشه های هوایی هوشمند این نقشه ها را در دسترس داشته باشید.

 

نقشه مناطق مختلف پروازی و مناطق پرواز ممنوع ایران

نقشه مناطق پروازی ایران

نقشه وضعیت وزش باد در ایران

همچنین می توانید از اپلیکشن هاور HOVER نیز استفاده کنید.

لینک های دانلود اپلیکیشن HOVER برای دستگاه های مختلف:

الفبای بین الملل

الفبای بین الملل که به عنوان الفبای آوایی ICAO شناخته می شوند و همینطور به طور رسمی به عنوان الفبای فونتیک ITU نیز شناخته می شوند. سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ICAO) الفبای کلاسیک را به حروف الفبای انگلیسی اختصاص داده است، به طوری که ترکیب حروف و اعداد است و باعث می شود در مکالمات رادیویی افراد مختلف با زبان ها و گویش های مختلف، پیام ها درست منتقل شوند و قابل فهم باشند.

۲۶ کلمه کدی در الفبای آوایی بین المللی به ۲۶ حرف الفبای انگلیسی به ترتیب حروف الفبا به ترتیب زیر قرار می گیرند:

الف، براوو، چارلی، دلتا، اکو، فاکسورتی، گلف، هتل، هند، ژولیت، کیلو، لیما، مایک ، نوامبر، اسکار، پاپا، کبک، رومئو، سیرا، تانگو، یکنواخت، ویکتور، ویسکی، اشعه ایکس، یانکی، زولو

https://en.wikipedia.org/wiki/NATO_phonetic_alphabet

مناطق و مرزهای هوایی 

مرز هوایی مراقبت‌ نشده:

مرز هوایی مراقبت نشده جایی است که در آن لزوم یا امکان اجرای سرویس مراقبت پرواز به دلایل عملی، ممکن نیست. بر اساس درجات مراقبت پروازی تعیین شده توسط ایکائو، بین درجات F تا G مقررات مرز هوایی مراقبت نشده اجرا می‌شوند.

بنابراین قوانین مراقبت پرواز هیچگونه امکان اجرا ندارند. اما ممکن است برای ارتباطات رادیویی، خدمات اطلاعات اولیه را برای هواپیماها فراهم کنند. پرواز در مرز هوایی مراقبت نشده به طور معمول بر اساس قوانین پرواز بصری است. هواپیمای تحت این قانون نباید انتظار تفکیک از ترافیک‌های دیگر را داشته باشند. با این حال، ممکن است در برخی مرزهای هوایی مراقبت نشده قوانین وسایل پروازی تا جای ممکن به صورت مشاوره‌ای ارائه شوند.

مرز هوایی مراقبت‌ شده: 

نمایش شماتیک از انواع اصلی مراقبت پروازی و دفاتر آنها که در داخل این مرز به ترتیب خدمات مراقبت هوایی ارائه می‌دهند.

مرز هوایی مراقبت شده مرز هوایی است که در آن مقررات مراقبت پرواز اعمال می‌شود.سطح مراقبت بین درجات مرز هوایی متفاوت است. حداقل استانداردهای آب و هوایی مرز هوایی مراقبت شده معمولا بالاتر از مرز هوایی مراقبت نشده در نظر می‌شود.

مرز هوایی مراقبت شده عمدتا به سه دلیل مختلف تاسیس ایجاد شد:

مناطق با حجم ترافیک هوایی بالا، مانند مناطق نزدیک به فرودگاه

تدوین قوانین وسایل پروازی بر اساس راهنمای درجات مرز هوایی

امنیت، مانند منطقه شناسایی دفاع هوایی

مرز هوایی مراقبت شده معمولا در نزدیکی فرودگاه‌های شلوغ که هواپیما‌های تجاری و مسافربری در حال نشست و برخاست هستند یا در ارتفاعات بالاتر که هواپیما‌های مسافربری در حال عبور هستند وجود دارد. برخی کشورها نیز مرز هوایی مراقبت شده را تقریبا در کل کشور ارائه می‌کنند. با این حال معمولا در بسیاری از کشورها در مناطقی که هواپیماهای مسافربری عبور قابل توجهی ندارند یا فعالیت‌های نظامی انجام نمی‌شود مرز هوایی مراقبت نشده اجرا می‌شود. ^{[نیازمند منبع]}

ایکائو مرزهای هوایی را در هفت درجه از A تا G طبقه‌بندی می‌کند. به منظور کاهش مقررات مراقبت پروازها، مرز هوایی مراقبت شده تنها از درجه A تا E اعمال می‌شود. پرواز تحت قوانین وسایل پروازی در تمام مرزهای هوایی مراقبت شده مجاز است. برخی کشورها اجرای قوانین وسایل پروازی را در مرز هوایی مراقبت نشده نیز اجازه می‌دهند. پرواز تحت قوانین پرواز بصری در تمام مرز هوایی درجه A مجاز =است.

• ICAO Airspace Classification | VATSIM.net
• Uncontrolled Airspace Law & Legal Definition
• Guide to Visual Flight Rules in the UK

• https://fa.wikipedia.org/wiki

مرز هوایی ویژه:

مرز هوایی ویژه یک مرز هوایی تعیین شده برای انجام عملیاتی است که حضور هواپیما در آن محدود یا ممنوع شده است. اغلب این عملیات، جنگی هستند. تعیین مرز هوایی ویژه، برای دیگر کاربران آن منطقه به این معنی است که مناطقی که چنین فعالیت‌هایی در آنها رخ می‌دهند باید از دیگر فعالیت‌های در حال انجام در آن منطقه جدا شده و بر اساس الگوریتمی، به آن کاربران مرز هوایی نسبت به خطرات بالقوه عملیات اطلاع‌رسانی شود. بیشتر مرزهای هوایی ویژه در نمودارهای حمل و نقل هوایی و اداره هوانوردی فدرال مشخص شده‌اند.

مرز هوایی ویژه شامل: مرز هوایی محدود، مرز هوایی ممنوع، منطقه عملیات نظامی، منطقه هشدار، منطقه خطر، مرز هوایی محدود موقت، منطقه امنیت ملی و منطقه کنترل شلیک به طور معمول تا FL۱۸۰ یا ۱۸،۰۰۰ پا (۵۴۸۶ متر) بالاتر از سطح دریا می‌شود. علاوه بر این، بر اساس FL۶۰۰ تعیین شده در درجات مرز هوایی از FL۱۸۰ به بالا اغلب یک مرز هوایی مراقبت پرواز اختصاصی وجود دارد که مخصوص عملیات نظامی است. به طور کلی مرز هوایی مراقبت پرواز اختصاصی در نمودارها نشان داده نمی‌شوند زیرا پرواز در بالاتر از FL۱۸۰ به اجبار، تابع قوانین وسایل پروازی است که نیازمند به تماس دائمی با مراقبت پرواز است. در مناطق هشدار ممکن است تعداد زیادی پرواز آموزشی برای خلبانان یا فعالیت‌های هوایی غیر معمول وجود داشته باشد. مناطق عملیات نظامی (که بر روی خشکی قرار دارند)، مناطق هشدار (که در منطقه آب‌های داخلی یا آب‌های آزاد یا هر دو قرار دارند) و مسیرهای آموزشی، دارای تعداد زیادی فعالیت‌های نظامی هستند.

پرواز در مرز هوایی محدود، تنها با اجازه خاص اداره هوانوردی فدرال مجاز و ممکن است. در حالیکه پرواز در مرز هوایی ممنوع به جز در مواقع اضطراری، ممنوع است. پرواز در مناطق عملیات نظامی یا هشدار توسط هواپیماهای غیر نظامی، بدون اجازه مجاز است اما می‌تواند خطرناک باشد.

پرواز ممنوع =  P

 

مناطق پرواز ممنوع یا ناحیه بدون پرواز (NFZ):

ناحیه خروج، یک قلمرو یا ناحیه ای است که بیش از آن هواپیما مجاز به پرواز نیستند. چنین مناطقی معمولا در یک زمینه نظامی قرار می گیرند، تقریبا مانند یک منطقه دمیتریاری در آسمان، و معمولا هواپیماهای نظامی نیروی جنگنده را از فعالیت در منطقه ممنوع می کند. هواپیما که ناحیه پرواز ممنوع را می شکند ممکن است بسته به شرایط NFZ منهدم شود. مناطق پرواز ممنوع و دفاع از هواپیماهای بدون سرنشین گاهی اوقات در یک زمینه غیر نظامی ایجاد می شوند، برای مثال برای محافظت از مکان های حساس یا رویدادهایی مانند بازی های المپیک ۲۰۱۲ لندن، در برابر حملات هوایی تروریستی.

مناطق بدون پرواز یا مناطق پرواز ممنوع یک پدیده مدرن هستند. آنها می توانند از مأموریت های نیروی هوایی سنتی به وسیلۀ اعطای اجباری آنها به کشور دیگر تنها برای رسیدن به اهداف در داخل کشور در نظر گرفته شوند.

 

پرواز محدود و فقط با مجوز قبلی ️ = R

مناطق پرواز محدود یا مرز هوایی محدود:

مرز هوایی محدود منطقه (حجم سه بعدی) از مرز هوایی است که محدوده آن توسط مقامات محلی به خاطر مسائل ایمنی یا امنیتی تعیین شده (اگر فرض بر ممنوعیت مستمر نباشد) و معمولاً توسط ارتش استفاده می‌شود. این مرز یکی از انواع بسیار مرز هوایی ویژه است و در نمودارهای حمل و نقل هوایی با حرف R به دنبال یک شماره سریال نشان داده می‌شود.

بر اساس آیین‌نامه اداره هوانوردی فدرال آمریکا «مرز هوایی محدود به معنی وجود غیر معمول، اغلب نامرئی، خطرات متوجه هواپیما مانند شلیک توپخانه، توپخانه هوایی یا موشک‌های هدایت شونده است. ورود به مرز هوایی محدود بدون اجازه از استفاده کننده یا کنترل کننده آن ممکن است برای هواپیما و سرنشینان آن بسیار خطرناک باشد.»

مرز هوایی محدود ممکن است همیشه، فعال (یا به اصطلاح “گرم”) نباشند. در چنین مواردی معمولاً برنامه‌های زمان‌بندی بر اساس تاریخ‌های محلی و زمان‌های در دسترس به خلبانان اعلام می‌شوند که زمان فعال بودن منطقه را مشخص می‌کنند. در زمان‌های دیگر، مقررات پرواز بصری و قوانین وسایل پروازی عادی بر اساس درجات مرز هوایی در آنها به اجرا در می‌آیند. چندین مرز هوایی توسط سیستم اخطار به خلبان فعال هستند. به عنوان نمونه R-2503D بر روی پایگاه نیروی دریائی کمپ پندلتون در جنوب کالیفرنیا، بین سن دیگو و لس آنجلس فعال است. این مرز هوایی خاص که از ارتفاع بالاتر از ۲۰۰۰ پا از سطح دریا شروع می‌شود و بسیاری از بخش‌های جنوب کمپ پندلتون را می‌پوشاند تنها برای تعداد معینی از روزهای سال می‌تواند فعال باشد. در نتیجه، هواپیماهای کوچک اجازه می‌یابند که به جای انحرف مسیر به سوی مناطق دریایی یا کوهستانی، در یک مسیر مستقیم بر روی خشکی بین دو منطقه کلان‌شهری پرواز کنند.

پرواز خطرناک   = D

هشدار پرواز احتمالی = C

 

منطقه PAPA

منطقه ممنوعه یا PAPA:

به یک  فضای هوایی اشاره دارد که در آن پرواز هواپیماها، پهپادها و وسایل پرنده مجاز نیست، که معمولا به علت نگرانی های امنیتی است و در نمودارهای هوایی با حرف “P” و شماره سریال آن نشان داده شده است. در این منطقه  ورود هرگونه پهپاد و وسایل پرنده از هر نوعی به طور معمول در همه زمانها  ممنوع است و به هیچ وجه از کنترل ATC  محروم نیست.

به گفته اداره هوائی فدرال ایالات متحده (FAA): “مناطق ممنوعه شامل فضای هوایی از ابعاد مشخص شده توسط یک منطقه در سطح زمین است که در آن پرواز هواپیما ممنوع است. این مناطق برای امنیت و یا دلایل دیگر مرتبط با رفاه ملی در مجله فدرال منتشر شده و در نمودارهای هواشناسی به چاپ رسیده است. ”

برخی از ممنوعیت های هوایی ممکن است از طریق NOTAM ها تکمیل شود. به عنوان مثال، منطقه ممنوعه ۴۰ (P-40) و محدوده محدود ۴۰۰۹ (R4009) اغلب دارای فضای محدود اضافه شده از طریق NOTAM است و  زمانی که رئیس جمهور ایالات متحده از کمپ دیوید در مریلند بازدید می کند، منطقه پرواز ممنوع می شود ولی به طور معمول فضای هوایی خارج از P-40 و R4009 ممنوع و محدود نیست.

نقض فضای ممنوعه ای که برای اهداف امنیت ملی ایجاد شده است ممکن است منجر به سرقت نظامی و یا احتمال حمله شود و اغلب در ۱۲۱٫۵ مگاهرتز، فرکانس اضطراری هواپیما هشدار داده می شود.

این مناطق در نقشه با OIP نمایش داده شده و حریم ها به رنگ زرشکی هستند، پرواز بکلی ممنوع (Prohibited) میباشد. این مناطق دائما توسط پایگاه‌های پدافند هوایی پایش و محافظت می شوند.

 

منطقه ROMEO  ️

که در نقشه با OIR نمایش داده شده و حریم ها به رنگ آبی هستند ، پرواز محدود (Restricted) و با مجوز قبلی میباشد.
این مناطق معمولا توسط یگانهای پدافندی محافظت می شوند و در آنها مناطق حساس یا حیاتی وجود دارد.

منطقه DELTA

 

که در نقشه با OID نمایش داده شده و حریم ها به رنگ نارنجی هستند، پرواز خطرناک (Danger) میباشد. این مناطق عموما مناطق برگزاری رزمایش ها، میدانهای تیر، مناطق تست توپخانه و امثال آن هستند. پرواز در این مناطق بدون هماهنگی با ارگانی که مالکیت حریم هوایی با وی می‌باشد مخاطره آمیز است.

منطقه CHARLIE

که در نقشه باOIC نمایش داده شده و حریم ها به رنگ سبز و هشدار پرواز احتمالی (Caution) هستند. در هنگام پرواز در این مناطق مراقب سایر پروازها باشید و ترجیحا زیر ارتفاع ۱۰۰ متر با پهپاد پرواز نمایید.

منطقه فرودگاه AIR PORT یا Aerodrome

که در نقشه به صورت دایره قرمز نمایش داده شده و حریم فرودگاه هستند ، پرواز بدون هماهنگی برج مراقبت در این مناطق ممنوع است. علامت دو دایره درون هم، فرودگاه نظامی و یک دایره با چهار گوشه شبیه ساعت، فرودگاه غیر نظامی است. از دیوار فرودگاه بیش ۲٫۵ کیلومتر فاصله و در جهت طول باند(مسیر تقرب یا فاینال باند) بیش از ۸ کیلومتر فاصله بگیرید. همچنین هر چه به فرودگاه نزدیک تر شوید باید ارتفاع کمتری بگیرید.

بر اساس جدول فوق از اماکن مختلف، مناطق نظامی و سیاسی، خطوط انتقال برق و نفت و گاز و بزرگراه ها و پمپ بنزین‌ها و … فاصله بگیرید.

مناطق پرواز ممنوع در داخل برخی کشورها

 کوبا: کشور کوبا که در دریای کارائیب و جنوب شرقی امریکا واقع است، ورود هرگونه هواپیما به داخل خاک خود را بدون برنامه قبلی، به عنوان تعرض به حریم هوایی خود دانسته و بلافاصله به آن حمله می‌کند. به طور نمونه، در سال ۱۹۹۶ دو جنگنده امریکایی در هنگام گشت زنی بدون اعلام قبلی وارد خاک این کشور شده و توسط جنگنده‌های میگ کوبا منهدم شده و در دریا سقوط کردند.

هند: پرواز بر فراز مناطق تاریخی هند (مانند تاج محل، چند معبد تاریخی و دخمه بمبئی هند)، مناطق نظامی (مثل پایگاه‌های هوایی و مرکز تحقیقات هسته‌ای) و ساختمان مجلس هند ممنوع است.

پرو: منطقه باستانی ماچو پیچو یادگار امپراتوری اینکا در آمریکای لاتین منطقه پرواز ممنوع است.

 روسیه: هر گونه پرواز بر فراز مسکو (شهر تاریخی این کشور) ممنوع است.

ایالات متحده آمریکا: در این کشور «منطقه پرواز ممنوع»، مانند دیگر کشور‌ها وجود ندارد. بر اساس تعریف اداره هوانوردی فدرال در این کشور «منطقه ممنوعه» وجود دارد که بر روی نقشه‌های هوایی با رنگ آبی مشخص شده‌ و پرواز بر آسمان آن مناطق به طور کلی ممنوع است. مناطقی چون دیزنی‌لند، کمپ دیوید، شهر واشینگتن، دی.سی. نمونه‌ای از این مناطق هستند.

 بریتانیا: در این کشور برخی مراکز نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا و نیروی هوایی، مرکز تحقیقات هسته‌ای، برخی مناطق تاریخی مانند کاخ باکینگهام (محل زندگی ملکه الیزابت دوم و خانواده‌ وی) جزء این مناطق هستند.

 ایران: در این کشور تأسیسات هسته‌ای و نیز بخش هایی در مرکز شهر تهران که مقامات عالی رتبه در آنجا حضور دارند جزو مناطق پرواز ممنوع می باشد.