قوانین پهپاد در ایران

مقررات وسايل پرنده هدايت پذير از دور (پهپادها)
(ﺷﯿﻮه ﻧﺎﻣﻪ ۹۰۶۰)

دانلود
سازمان هواپیمایی کشوری در جدیدترین شیوه نامه بکارگیری پرنده های بدون سرنشین در آبان ماه ۱۴۰۰ شیونامه ۹۰۶۰ را تدوین و منتشر نمود که به شرح کلی آن می پردازیم

۱- كليات و اسناد بالادستي
امروزه استفاده از پرندههاي هدايت پذير از دور )پهپادها ( و ملاحظات نظارتي مربوطه، يك موضوع رو به توسعه براي عموم مردم و ارائه دهندگان برخي خدمات و مراجع نظارتي و حاكميتي در كشور هستند.
از آنجا كه موضوع پهپادها داراي جنبه هاي مختلف ايمني عمومي، ايمني هوانوردي، حريم خصوصي، امنيت، بازرگاني و غيره است، تعيين الزامات حاكم بر پهپاد به صورت مجزا و جداگانه توسط هر يك از مراجع متولي موضوعات، باعث سردرگمي ذينفعان خواهد شد. بنابراين با توجه به ماهيت اين وسايل و آثار مهمي كه ميتوانند بر هوانوردي كشور بگذارند، سازمان هواپيمايي كشوري به عنوان مرجعي كه الزامات را به صورت يكپارچه منتشر و در دسترس عموم قرار مي دهد، انتخاب شده است. بديهي است كه بخش قابل توجهي از اين الزامات توسط مراجعي به غير از سازمان هواپيمايي كشوري تعيين شده و جهت اطلاع رساني به عموم در اختيار سازمان هواپيمايي كشوري قرار گرفته است.
مطابق با قانون اصلاح ماده ۵ قانون هواپيمايي كشوري )مصوب تير ماه ۱۳۲۸ ( و آيين نامه مديريت و ساماندهي وسايل پرنده فوق سبك غيرنظامي مصوب ۲۴ / ۰۵ / ۱۳۸۶ هيأت محترم وزيران و دستورالعمل شماره ۵۲ و ۱۹۰۴۶ مورخه ۲۵ / ۰۴ / ۱۳۹۹ شوراي امنيت كشور )ساماندهي چگونگي بكارگيري پهپادها با كاربرد غيرنظامي(، اين سند به عنوان شيوه نامه اجرايي آيين نامه مذكور و به منظور نظارت بر فعاليت كليه بهره برداران،كاربران و مالكين پهپاد وعمليات پرواز اين نوع از وسايل پرنده در حوزه غيرنظامي تدوين گرديده است.

۱-۱-هدف
۱ – ۱ – ۱ – هدف از تدوين اين سند، ايجاد يكپارچگي جهت پذيرش پهپاد و عمليات پرواز ايمن اين نوع از وسايل پرنده در كشور ميباشد.
۱ – ۱ – ۲ – تدوين اين شيوه نامه بدان علت است تا كاربران،مالكين و بهره برداران بتوانند به آسودگي و با رعايت مقررات و به شكل مسئولانه به استفاده از پهپاد بپردازند، از حقوق و تكاليف خود در زمينه مسائل مختلف مرتبط با پهپاد آگاه شوند و يا به اسناد مربوطه در اين زمينه راهنمايي گردند. همچنين روشهاي اجرايي و ساير شيوه نامه هاي ضروري ذيربط،براي اجراي الزامات به ايشان معرفي شوند.
۱ – ۱ – ۳ – ساير اهداف اين دستورالعمل عبارتند از:
۱ – ۱ – ۴ – نظارت بر فعاليت پروازي پهپادها با كاربرد غيرنظامي.
۱ – ۱ – ۵ – توسعه زيرساخت هاي مناسب جهت استفاده از مزاياي بكارگيري پهپادهاي غيرنظامي.
۱ – ۱ – ۶ – ارتقاء ايمني پروازها در فضاي كشور
۱ – ۱ – ۷ – ساماندهي عمليات پرواز پهپادهاي غيرنظامي به منظور كاهش نرخ سوانح و حوادث هوايي و مخاطرات امنيتي.
۱ – ۱ – ۸ – ايجاد بانك اطلاعاتي پهپادهاي غيرنظامي در كشور.

۱-۲-حدود
دامنه كاربرد اين شيوهنامه در خصوص فعاليت پهپادهاي غير نظامي در رده هاي پنجگانه مشخص شده در همين سند است.
استفاده از پهپادهاي خارج از رده هاي مشخص شده در اين سند و يا بكارگيري پهپادها براي عملياتي كه خارج از حدود تعيين شده در اين سند آمده است، منوط به ارائه درخواست به سازمان و دريافت مجوزهاي خاص ميباشد.

۱-۳- مسئوليت اجرا
مسئوليت اجراي اين دستورالعمل، حسب مورد بر عهده كاربران پهپادها، مالكين و بهره برداران وهمچنين بخشهاي نظارتي ميباشد.
۱ – ۴ – انتشار، كنترل و توزيع سند
كنترل، انتشار و توزيع اين شيوهنامه برعهده سازمان هواپيمايي كشوري بوده و از طريق “سامانه قوانين و مقررات” موجود در پورتال سازمان www.cao.ir در دسترس عموم قرار ميگيرد.
۱ – ۵ – اختصارات:
پهپاد: پرنده هدايت پذير از دور
شاک: شوراي امنيت كشور
ستاد كل: ستاد كل نيروهاي مسلح
واجا: وزارت اطلاعات جمهوري اسلامي ايران
ودجا: وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح
آجا: ارتش جمهوري اسلامي ايران
سپاه: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران
ناجا: نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران

۱ – ۶ – تعاريف
در اين شيوه نامه، واژه هاي زير در معاني مشروح مربوطه به كار ميروند:
سازمان: سازمان هواپيمايي كشوري جمهوري اسلامي ايران
سامانه: سامانه جامع مديريت و ساماندهي پهپادها كه از طريق درگاه الكترونيكي uas.cao.ir در دسترس عموم قرار دارد.
پهپاد: وسيله پرنده كه از راه دور هدايت ميگردد.
: فرد ذيصلاحي است كه دوره هاي آموزشي مربوطه را در شركتهاي داري مجوز از سازمان گذرانده و گواهينامه كاربر پهپاد گواهينامه كاربر پهپاد را دريافت نموده است.
گواهينامه كاربر پهپاد: گواهينامه اي است كه پس از بررسي و احراز صلاحيت كاربر براي انجام پرواز هر رده از پهپاد، توسط سازمان صادر ميگردد.
ارتفاع پروازي: ارتفاع پرواز پهپاد از سطح زمين در محل پرواز كه بر حسب متر محاسبه ميشود.
مناطق تفريحي و سرگرمي: مناطقي تائيد شده با شعاع عمل)حداكثر فاصله )متر( بين پهپاد و كاربر در حين پرواز( و ارتفاع پروازي مشخص و محدود، براي فعاليت پروازي پهپادها كه مشخصات آن توسط سازمان جهت اطلاع عموم انتشارمييابد.
محل پرواز پرنده هاي اسباب بازي: محل هايي با ابعاد معين در پارك ها و اماكن تفريحي هستند كه توسط شهرداري ها با هماهنگي سازمان هواپيمايي كشوري و شوراي تامين استان ها )قرارگاه ثارالله عليه السلام در استان تهران( تعيين مي گردند و استفاده از آنها براي عموم آزاد مي باشد. در خارج از شهرها نيز در مناطق غير مسكوني و فاقد اماكن داراي طبقه بندي براي عموم مجاز خواهد بود.
مالک: شخصي حقيقي يا حقوقي است كه بر اساس قوانين و مقررات جاري كشور، مالكيت پهپاد را در اختيار دارد. افراد به صورت حقيقي و حقوقي مي توانند مالك ريز پرنده باشند. اما بهره برداري از آن در امور خدماتي صرفاً در چارچوب شركت يا موسسه خواهد بود.
بهره بردار: شخصيت حقوقي كه با استفاده از پهپاد به ارايه خدمات ميپردازد.
كالاي خطرناک : اشيا و يا عناصري كه توانايي ايجاد خطر براي سلامتي، ايمني، اموال و محيط اطراف را دارند و در ليست كالاهاي خطرناك سازمان جهاني هواپيمايي كشوري)ايكائو( منتشر شده اند و يا در يكي از كلاسهاي ۹ گانه زير دسته بندي شده باشند .
كلاس ۱ – مواد منفجره ) Explosives )
كلاس ۲ – گازها ) Gases )
كلاس ۳ – مايعات قابل اشتعال ) Flammable Liquids )
كلاس ۴ – جامدات قابل اشتعال ) Flammable Solid )
كلاس ۵ – مواد اكسيد كننده و پر اكسايدهاي آلي ) Oxidizing Substances & Organic Peroxides )
كلاس ۶ – مواد سمي و عفوني ) Toxic Infectious Substances & )
كلاس ۷ – مواد راديو اكتيو ) Radioactive Material )
كلاس ۸ – مواد خورنده ) Corrosives )
كلاس ۹ – كالاهاي خطرناك متفرقه ) Miscellaneous Dangerous Goods )
مجوز بهره برداري: مجوزي است كه براي ارائه خدمات با استفاده از پهپاد از سوي سازمان، براي شركت بهره بردار صادر ميشود.
مجوز خاص: مجوزي است كه براي استفاده از پهپادهاي خارج از رده ها يا محدوده مشخص شده در اين سند توسط سازمان و با هماهنگي ساير مراجع ذيصلاح صادر ميشود و الزامات و جزئيات آن، با توجه به ويژگيهاي اختصاصي پهپاد
و نوع عمليات آن به صورت اختصاصي براي هر مجوز تعيين ميشود.
كميته سياستگذاري: كميته هاي است كه با رياست سازمان هواپيمايي كشوري و عضويت نمايندگان وزارت كشور)دبيرخانه شاك( ستاد كل، واجا، ودجا، سپاه، ناجا و قرارگاه پدافند هوايي كشور تشكيل و نسبت به سياستگذاري خدمات غير نظامي پهپاد در سطح كشور تصميم گيري مي نمايد.
مركزآموزش: مراكزي هستند كه با مجوز و نظارت سازمان هواپيمايي كشوري، دوره هاي آموزشي عمومي و تخصصي كه به تائيد سازمان رسيده را براي متقاضيان استفاده از پرنده هاي كوچك هدايت پذير،برگزار مي نمايند.
از جمله این مراکز آموزش که تاکنون(بهمن ۱۴۰۰) تاسیس و مجوز فعالیت گرفته اند شامل: آکادمی ایرسا در استان فارس، اسپاد سپهر پارسه در استان فارس و شرکت کارا آمایش نارین کاسپین در استان مازندران مجوز فعالیت آموزشی خود را کسب کرده اند.
مناطق پرواز پرنده هاي كوچک هدايت پذير: مناطقي با ابعاد معين )حداكثر ارتفاع مجاز ۵۰ و حداكثر شعاع۱۰۰ متر( در خارج از مناطق شهري هستند كه توسط شركت متقاضي آموزش و يا ساير ارگانها معرفي و با مجوز و نظارت سازمان هواپيمايي كشوري، فعاليت پروازي آموزشي و تفريحي به صورت كنترل شده در آنها صورت مي پذيرد.
اماكن و تاسيسات داراي طبقه بندي و حريم هوايي آنها)مراكز ممنوعه(: اماكن و تاسيساتي)نظامي و غير نظامي(هستند كه وسايل پرنده كوچك هدايت پذير تحت هيچ شرايطي بدون اخذ مجوز از مراجع ذي صلاح، مجاز به ورود به فضاي آنها نخواهند بود و در صورت ورود غير مجاز، كاربران آنها تحت پيگيرد قانوني قرار خواهند گرفت. در اين به
اينگونه اماكن مراكز ممنوعه اطلاق مي شود.
طرح پرواز: فرمتي است كه اطلاعات يك پرواز و يا بخشي از پرواز پهپاد در آن درج و توسط شركت مربوطه به واحد مراقبت پرواز ارائه مي گردد. واحدهاي مراقبت پرواز پس از دريافت طرح هاي پروازي مي بايست اطلاعات آن را به شبكه يكپارچه پدافند هوايي استان مربوطه و دراستان تهران به قرارگاه ثارالله عليه السلام نيز ارسال نمايند.
حد نصاب تعيين شده: تعداد شركت هاي مورد نياز براي واردات، توليد، عرضه و ارائه خدمات غير نظامي در سطح كشور، كه توسط كميته سياستگذاري پرنده هاي كوچك هدايت پذير خدماتي غير نظامي تعيين مي گردند.
شماره شناسايي: شماره اي مي باشد كه مالك پهپاد مي بايستي با مراجعه به سايت
uas.cao.ir و ثبت پهپاد خود و طي نمودن مراحل مربوطه از سازمان دريافت نمايد و تمامي پرنده هاي كوچك هدايت پذير )بجز رده A1C0 ( مي بايستي داراي شماره شناسايي باشند و پهپادي كه شماره شناسايي از سازمان دريافت ننموده باشد نمي تواند هيچگونه فعاليتي را انجام دهد.
مراكز مجاز: مراكز مجاز ارائه دهنده خدمات غير عملياتي پهپاد و تجهيزات مرتبط و وسيله هاي جانبي مرتبط كه از مراجع ذي صلاح مجوزهاي لازم را اخذ نموده باشند. فرآيندهاي لازم متعقاباً اعلام خواهد گرديد.
تراشه الكترونيكي: تراشه ايي است كه واجا و ودجا با تشكيل كميته فني نسبت به طراحي و توليد آن و همچنين سامانه دريافت داده هاي آن اقدام نموده و همكاري لازم را با شركتهاي توليد كننده خواهند داشت.
مراكز خدمات عملياتي OA-UAS : مراكزي هستند كه با مجوز و نظارت سازمان هواپيمايي كشوري، اقدام به ارائه خدمات از طريق عمليات و پرواز پهپاد مي نمايند.
مراكز خدمات غير عملياتي NOA-UAS : مراكزي هستند كه با مجوز و نظارت سازمان هواپيمايي كشوري، اقدام به ارائه خدمات پهپادي غير عملياتي و غير پروازي از قبيل؛ خريد و فروش و نقل و انتقال، تعميرات و بازسازي،طراحي و ساخت /مونتاژ و توليد )كل سامانه يا زيرسيستم ها( مي نمايند.
صلح نامه: در اصطلاح حقوقي به معني تراضي بر امري خواه تمليك عين باشد يا منفعت، يا حق و يا غير از آن ميباشد مطابق با ماده ۷۵۸ قاون مدني صلح در مقام معاملات هر چند نتيجه معامله را كه به جاي آن واقع شده است ميدهد ليكن شرايط و احكام خاصه آم معامله را ندارد.
تعهدنامه: يك سند رسمي است كه در دفتر اسناد رسمي تنظيم مي شود و ضمن آن شخص به انجام عمل يا عدم انجام عمل نسبت به طرف مقابل متعهد و ملزم مي شود .

۱ – ۷ – موارد قانوني مرتبط
۱ – ۷ – ۱ – ضوابط توليد و واردات پرنده هاي كوچك هدايت پذير اسباب بازي و ورزشي مشابه ضوابط مربوط به توليد و واردات اسباب بازي و ورزشي مي باشد.
۱ – ۷ – ۲ – واردات هرگونه پرنده كوچك هدايت پذير تفريحي، ورزشي و خدماتي غير نظامي ممنوع است و در موارد خاص با رعايت استانداردهاي سازمان انجام خواهد شد.
۱ – ۷ – ۳ – عرضه پرنده كوچك هدايت پذير تفريحي، ورزشي و خدماتي غير نظامي صرفاً از طريق شركت ها و موسسات توليد كننده داراي مجوز و يا نمايندگي مجاز آنها امكان پذير مي باشد.
۱ – ۷ – ۴ – ساخت و توليد انواع پرنده كوچك هدايت پذير تفريحي، ورزشي و خدماتي غير نظامي صرفا توسط شركت ها و موسسات داراي صلاحيت عمومي و امنيتي )معين شده توسط ناجا و واجا( و پس از تائيد كميته امكان پذير مي باشد.
۱ – ۷ – ۵ – بهره برداري )ارائه خدمات( با استفاده از پرنده هاي كوچك هدايت پذير خدماتي، صرفا توسط اشخاص حقوقي داراي مجوز از سازمان مجاز خواهد بود.
۱ – ۷ – ۶ – در صورت مفقود شدن و يا سرقت پهپاد، مالكين، شركتها و موسسات بهره بردار بايد مراتب را در اسرع وقت به سازمان و همچنين ناجا )كلانتري محل( گزارش نمايند.
۱ – ۷ – ۷ – حمل كالاي خطرناك توسط پهپادها ممنوع مي باشد مگر اينكه اجازه حمل كالاي خطرناك )در محدوده عملياتي مشخص(، از سازمان اخذ شده باشد.
۱ – ۷ – ۸ – انجام عمليات داده برداري توسط شركت ها و موسسات خدمات هوايي به منظور اخذ و برداشت اطلاعات مكاني از جمله نقشه برداري و فتوگرامتري هوايي، ژئو فيزيك هوايي )راديومتري، مغناطيس سنجي، گراني سنجي و…( ليزرسنجي، ليدار و رادار، مادون قرمز برابر آيين نامه تصوير برداي هوايي به شماره ۱۴۴۶۶۲ مورخ ۱۶ / ۳ / ۹۱ شوراي
عالي امنيت ملي و دستورالعمل تصوير برداري هوايي به شماره ۲۷۷ / ۱ / ۳۳ / ۱۱ / ۵۰۵ /الف/ط مورخ ۳ / ۸ / ۹۱ ستاد كل نيروهاي مسلح پس از كسب مجوزهاي لازم و با نظارت سازمان جغرافيايي امكان پذير خواهد بود.

۲-۲-مشخصات و الزامات رده ها
پهپادها بر حسب حداكثر وزن برخاست تا ۲۵ كيلوگرم و حداكثر ارتفاع پرواز مجاز در ۴ رده دسته بندي ميشوند كه الزامات آنها در اين سند مشخص شده است. براي استفاده از پهپادهاي با وزن برخاست بيش از ۲۵ كيلوگرم يا داراي مشخصات خارج از اين ردهبندي زير، برحسب مورد، مكاتبه با سازمان جهت رعايت الزاماتي كه در مجوزهاي خاص صادره تعيين ميگردد الزامي است.

– ۲ – ۱ – رده A1- C0 حداكثر وزن مجاز پرواز اين رده، ۲۰۰ گرم است و اين گروه شامل پهپادهاي اسباب بازي مي باشد.
حداكثر ارتفاع پروازي مجاز اين رده ۵۰ متر است.
پهپادهاي اين رده را ميتوان در مناطقي كه افراد وجود دارند استفاده نمود، ليكن نبايد پهپاد را در مناطقي كه جمعيت متراكم وجود دارد، استفاده نمود.
شرايط كاربران پهپادهاي اين رده به شرح زير است:
أ. كاربر اين رده پهپاد فاقد محدوديت سني است و تنها لازم است راهنماي كاربري پهپاد را مطالعه نموده و بر آن مسلط باشد.
پهپادهاي اين رده از نظر فني بايد داراي شرايط زير باشند:
أ. فاقد لبه برنده.
ب. راهنماي كاربري پهپاد شامل هشدارهاي عمومي.
پهپادهاي اين رده نيازي به ثبت و دريافت علامت ثبت ندارند.
تبصره ۱ : درصورتيكه پهپاد حامل دوربين باقدرت وضوح )رزولوشن( بالاتر از VGA يا داراي حسگر صوتي باشد نيازمند تراشه الكترونيكي است.
پهپادهاي اين رده نيازي به مجهز بودن به قابليت رديابي و محدوديت جغرافيايي عمليات ندارند.
۲ – ۲ – ۲ – رده A1-C1 حداكثر وزن مجاز پرواز اين رده، ۹۰۰ گرم است.حداكثر ارتفاع پرواز مجاز پهپادهاي اين رده ۱۲۰ متر است.
تبصره ۲ : در صورتي كه نياز باشد پهپاد بر روي موانعي با ارتفاع بيشتر از ۱۰۰ متر به عمليات بپردازد، مجاز است تا حداكثر ۵۰ متر بالاتر از ارتفاع مانع و حداكثر ۱۷۰ متر با رضايت مالك/ متولي مانع به انجام عمليات بپردازد، به شرط رعايت فاصله حداقل ۵ كيلومتري ازفرودگاه ها.
پهپادهاي اين رده را ميتوان در مناطقي كه افراد وجود دارند استفاده نمود، ليكن نبايد پهپاد را در مناطقي كه جمعيت متراكم وجود دارد، استفاده نمود.
شرايط كاربران پهپادهاي اين رده به شرح زير است:
أ. سن مجاز براي كاربر اين رده از پهپاد، حداقل ۱۴ سال تمام است. افراد با سن كمتر از ۱۴ سال در صورتي كه تحت نظارت مستقيم يك فرد صاحب صلاحيت بالاتر از ۱۴ سال باشند ميتوانند پهپاد را به كار گيرند.
ب. كاربر بايد علاوه برداشتن شرايط سني راهنماي كاربري پهپاد را مطالعه نمايد و تسلط كامل برآن داشته باشد.
ج. كاربر بايد آموزش لازم در خصوص استفاده از پهپاد در مراكز مجاز آموزشي را ديده و داراي گواهينامه كاربر پهپاد باشد.
اين رده از پهپاد بايد ثبت شود و علامت ثبت دريافت نمايد.
پهپادهاي اين رده از نظر فني بايد داراي شرايط زير باشند:
أ. حداكثر انرژي جنبشي كمتر از ۸۰ ژول.
ب. فاقد لبه برنده.
ج. داشتن راهنماي كاربري پهپاد شامل هشدارهاي عمومي.
درصورتيكه پهپاد حامل دوربين باقدرت وضوح)رزولوشن( بالاتر از VGA يا داراي حسگر صوتي باشد نيازمند تراشه الكترونيكي است. دارا بودن قابليت محدودسازي جغرافيايي الزامي است.
۲ – ۲ – ۳ – رده A2-C2
حداكثر وزن مجاز پرواز اين رده، كمتر از ۴ كيلوگرم است.
حداكثر ارتفاع پرواز مجاز پهپادهاي اين رده ۱۰۰ متر است.
تبصره ۳ : در صورتي كه نياز باشد پهپاد بر روي موانعي با ارتفاع بيشتر از ۱۰۰ متر به عمليات بپردازد، مجاز است تا حداكثر ۵۰ متر بالاتر از ارتفاع مانع و حداكثر ۱۵۰ متر و با رضايت مالك/ متولي مانع به انجام عمليات بپردازد،به شرط رعايت فاصله حداقل ۵ كيلومتري ازفرودگاه ها.
تبصره ۴ : پهپا د مجاز به پرواز آگاهانه و با فاصله ايمن از افراد غير درگير در عمليات پرواز پهپاد است.فاصله ايمن ۲۰ متر براي پهپادهاي بالگردي و ۵۰ متر براي پهپادهاي بال ثابت شرايط كاربران پهپادهاي اين رده به شرح زير است:
أ. شرايط سني مجاز براي كاربر اين رده پهپاد، حداقل ۱۸ سال تمام است و يا درصورت كوچكتر بودن با نظارت فرد صاحب صلاحيت بالاتر از ۱۸ سال اقدام به انجام عمليات نمايد.
ب. كاربر بايد علاوه برداشتن شرايط سني راهنماي كاربري پهپاد را مطالعه نمايد و تسلط كامل برآن داشته باشد.
ج. كاربر بايد گواهينامه صلاحيت از مراجع مورد تاييد در يافت نمايد.
پهپادهاي اين رده از نظر فني بايد داراي شرايط زير باشند:
أ. استقامت مكانيكي مناسب
ب. سامانه مديريت از دست دادن ارتباط
ج. ارتفاع مشخص قابليت انتخاب سقف پرواز و برگشت به خانه
د. فاقد لبه برنده.
ه. داشتن راهنماي كاربري پهپاد و شامل هشدارهاي عمومي باشد.
پهپاد در اين رده بايد ثبت شود و علامت ثبت دريافت نمايد.
دارابودن تراشه الكترونيكي الزامي است.
دارا بودن قابليت محدودسازي جغرافيايي الزامي است.
۲ – ۲ – ۴ – رده A3-C3 حداكثر وزن مجاز پرواز اين رده، ۲۰ كيلوگرم است
حداكثر ارتفاع پرواز مجاز پهپادهاي اين رده، ۱۲۰ متر است. در صورتي كه نياز باشد پهپاد بر روي موانعي با ارتفاع بيشتر از ۱۰۰ متر به عمليات بپردازد، مجاز است تا حداكثر
۵۰ متر بالاتر از ارتفاع مانع و حداكثر ۱۵۰ متر با رضايت مالك/ متولي مانع به انجام عمليات بپردازد، به شرط رعايت فاصله حداقل ۵ كيلومتري از اطراف فرودگاه ها.
پهپاد مجاز به پرواز در ناحيه ها و مسيرهايي است كه انتظار نميرود خطري براي افراد غير درگير ايجاد كند. اين مناطق عاري از اماكن مربوط به افراد غير درگير است و تعداد يا شكل حضور افراد غير درگير در آنها به شكلي است كه انتظار نميرود مشكل در عمليات معمول پهپاد باعث آسيب به افراد غير درگير شود. مناطقي مانند فضاي بالاي خطوط انتقال نيرو، لولههاي انتقال مايعات، جادههاي بيرون شهر و خطوط راهآهن مثالهايي از اين مناطق هستند كه ميتوانند مورد استفاده براي عمليات پهپاد نيز قرار گيرند.
شرايط كاربران پهپادهاي اين رده به شرح زير است:
أ. شرايط سني مجاز براي كاربر اين رده پهپاد، حداقل ۱۸ سال تمام است و يا درصورت كوچكتر بودن با نظارت فرد صاحب صلاحيت بالاتر از ۱۸ سال اقدام به انجام عمليات نمايد.
ب. كاربر بايد علاوه برداشتن شرايط سني راهنماي كاربري پهپاد را مطالعه نمايد و تسلط كامل برآن داشته باشد.
ج. كاربر بايد گواهينامه صلاحيت از مراجع مورد تاييد باشد.
پهپادهاي اين رده از نظر فني بايد داراي شرايط زير باشند:
أ. داشتن دستورالعمل عمليات
ب. داشتن راهنماي كاربري پهپاد شامل هشدارهاي عمومي باشد.
ج. سامانه مديريت از دست دادن ارتباط
د. قابليت انتخاب سقف پرواز و برگشت به خانه و ارتفاع مشخص.
ه. استقامت مكانيكي مناسب
و. فاقد لبه برنده.
پهپاد در اين رده بايد ثبت شود و داراي علامت ثبت باشد.
دارا بودن تراشه الكترونيكي الزامي است.
دارا بودن قابليت محدودسازي جغرافيايي الزامي است.

۲ – ۲ – ۵ – رده A3-C4
حداكثر وزن مجاز پرواز اين رده، ۳۰ كيلوگرم است
حداكثر ارتفاع پرواز مجاز پهپادهاي اين رده، ۱۰۰ متر است.
در صورتي كه نياز باشد پهپاد بر روي موانعي با ارتفاع بيشتر از ۱۰۰ متر به عمليات بپردازد، مجاز است تا حداكثر ۵۰ متر بالاتر از ارتفاع مانع و حداكثر ۱۵۰ متر با رضايت مالك/ متولي مانع به انجام عمليات بپردازد،به شرط رعايت فاصله حداقل ۵ كيلومتري ازفرودگاه ها.
پهپاد مجاز به پرواز در ناحيه ها و مسيرهايي است كه انتظار نميرود خطري براي افراد غير درگير ايجاد كند. اين مناطق عاري از اماكن مربوط به افراد غير درگير است و تعداد يا شكل حضور افراد غير درگير در آنها به شكلي است كه انتظار نميرود مشكل در عمليات معمول پهپاد باعث آسيب به افراد غير درگير شود. مناطقي مانند فضاي بالاي خطوط انتقال نيرو، لولههاي انتقال مايعات، جادههاي بيرون شهر و خطوط راه آهن مثالهايي از اين مناطق هستند كه ميتوانند مورد استفاده براي عمليات پهپاد نيز قرار گيرند.
شرايط كاربران پهپادهاي اين رده به شرح زير است:
أ. شرايط سني مجاز براي كاربراين رده پهپاد، حداقل ۱۸ سال تمام است و يا درصورت كوچكتر بودن با نظارت فرد صاحب صلاحيت بالاتر از ۱۸ سال اقدام به انجام عمليات نمايد.
ب. كاربر بايد علاوه برداشتن شرايط سني راهنماي كاربري پهپاد را مطالعه نمايد و تسلط كامل برآن داشته
باشد.
ج. كاربر بايد داراي گواهينامه صلاحيت از مراجع مورد تاييد باشد.
پهپادهاي اين رده از نظر فني بايد داراي شرايط زير باشند:
أ. داشتن دستورالعمل عمليات
ب. سامانه مديريت از دست دادن ارتباط
ج. قابليت انتخاب سقف پرواز و برگشت به خانه و ارتفاع مشخص.
د. پروازبدون خلبان
ه. استقامت مكانيكي مناسب
و. فاقد لبه برنده.
پهپاد در اين رده بايد ثبت شود و داراي علامت ثبت باشد.
دارابودن شناسه الكترونيكي الزامي است.
دارا بودن قابليت محدودسازي جغرافيايي الزامي است.

۳- الزامات و مسئوليتها
– ۱ – الزامات كلي
۳ – ۱ – ۱ – هر نوع استفاده از پهپاد تنها در صورتي مجاز است كه در انطباق با مفاد اين سند باشد.
۳ – ۱ – ۲ – در صورتي كه پهپاد يا عمليات آن در رده هاي مشخص شده در اين سند قرار نميگيرد، مالك موظف است قبل از استفاده از پهپاد مجوز خاص را از سازمان اخذ كرده باشد.
۳ – ۱ – ۳ – پهپادهاي مورد استفاده در امور تجاري، آموزشي، خدماتي و همچنين پهپادهاي تحقيقاتي ميبايست داراي بيمه نامه شخص ثالث باشند.
۳ – ۱ – ۴ – حدود و ضوابط حاكم بر عمليات حمل كالا توسط پهپاد، در مجوز بهره برداري مشخص ميشود و بهره بردار موظف به رعايت آن است.
۳ – ۱ – ۵ – يك پهپاد مي تواند توسط يك يا چند كاربر در طول پرواز كنترل شود، ولي در هر زمان، تنها يك كاربر بايستي كنترل پهپاد را بر عهده داشته باشد.
۳ – ۱ – ۶ – فركانس مخابراتي پهپاد و تجهيزات زميني ميبايست منطبق با الزامات اعلام شده از سوي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي باشد و در صورت نياز به بهره برداري از باند فركانسي هوانوردي ميبايست بهره بردار تأييديه آن را از سازمان اخذ نمايد.
۳ – ۲ – الزامات و مسئوليتهاي مالک و كاربر
۳ – ۲ – ۱ – مسئوليت نهايي پهپاد بر عهده مالك آن است و در صورت هر نوع تخلف از اين مقررات كه به واسطه پهپاد
تحت مالكيت وي رخ دهد پاسخگو ميباشد. كاربر پهپاد در برابر گواهينامه خود پاسخگو است و در صورت تخلف، ممكن است گواهينامه و مجوز كاربري وي محدود، تعليق يا لغو شود.
۳ – ۲ – ۲ – در صورتي كه شخصي، مالك پهپادي است كه خارج از ردهبندي اين سند قرار دارد و يا خواستار آن است كه از پهپاد خود براي عملياتي خارج از رده بندي اين سند استفاده كند، لازم است با مراجعه به سامانه و ثبت تقاضاي خود، الزامات خاصي كه از طرف مراجع ذيصلاح، اعلام خواهد شد را رعايت نموده و مجوزهاي لازم را دريافت كند.
در هنگام نقل و انتقال وسيله پرنده مالك و خريدار ملزم به تكميل فرم صلح نامه بصورت محضري مي باشند و در نهايت نيز فرم مربوطه بايد در سامانه پهپادها www.uas.cao.ir بارگذاري گردد.
در هنگام خريد وسيله پرنده مالك بايد تعهدنامه بصورت محضري را تكميل نموده و در سامانه پهپادها www.uas.cao.ir بارگذاري نمايد.
۳ – ۲ – ۳ – مالك موظف است از صلاحيت پهپاد مورد استفاده در خدمات مطابق با مفاد اين سند اطمينان داشته باشد و در خصوص آن به مراجع قانوني پاسخگو است.
۳ – ۲ – ۴ – مالك موظف است اطمينان داشته باشد كه پهپادهاي ثبت شده تحت مالكيت خود را تنها در اختيار كاربراني قرار ميدهد كه صلاحيت لازم براي انجام پرواز در رده مربوطه را دارا باشد و در خصوص آن به مراجع قانوني پاسخگو است.
۳ – ۲ – ۵ – مالك بايد گزارش سانحه و گزارش فرود اضطراري را كه باعث آسيب به جان يا اموال غير شده و يا حريم خصوصي و يا مناطق ممنوعه را نقض كرده باشد را در اسرع وقت در سامانه ثبت كند يا به مرجع تعيين شده در سامانه ارائه دهد.
۳ – ۲ – ۶ – مالك در برابر عدم رعايت الزامات اين سند و قوانين و مقررات كشور مانند آسيب به جان يا اموال غير، رعايت حريم خصوصي، رعايت حريم مناطق محدوده يا ممنوعه و الزامات امنيتي عمومي به مراجع مربوطه پاسخگو است، حتي اگر پهپاد مربوط به مالك در اختيار يك كاربر ديگر قرار داشته باشد.
۳ – ۲ – ۷ – هيچ كاربري مجاز به استفاده از پهپاد نيست، مگر آنكه شرايط و صلاحيت مشخص شده براي كاربر پهپاد در رده مربوطه را دارا باشد.
۳ – ۲ – ۸ – كاربر پهپاد موظف است از انطباق عمليات خود با محتواي اين سند اطمينان داشته باشد. در صورت تخلف از محتواي اين سند، سازمان ميتواند بر حسب مورد نسبت به محدود نمودن، تعليق يا لغو شناسه كاربري يا گواهينامه كاربر اقدام نمايد.
۳ – ۲ – ۹ – در صورتي كه استفاده از پهپادي نيازمند ثبت آن باشد، مالك بايد مشخصات پهپاد خود را در سامانه پهپادها ثبت نموده و علامت ثبت منحصر به پهپاد خود را دريافت نموده و علامت ثبت را در نقاطي از پهپاد كه در سامانه مشخص شده است درج نمايد.
۳ – ۳ – تراشه الكترونيكي و سامانه محدودسازي جغرافيايي
۳ – ۳ – ۱ – تمامي پرنده هاي كوچك هدايت پذير خدماتي مي بايستي مجهز به تراشه الكترونيكي باشند.
۳ – ۳ – ۲ – سامانه محدودسازي جغرافيايي، سامانهاي است كه اطلاعات مناطق ممنوعه پرواز پهپاد را از پايگاه داده مركزي قبل از عمليات دريافت نموده و به كاربر پهپاد هشدار نزديك شدن به اين نواحي را ارائه ميدهد و از پرواز پهپاد به مناطق ممنوعه به صورت خودكار و با رعايت ايمني جلوگيري مينمايد.
۳ – ۴ – الزامات عمليات پرواز پهپادها
۳ – ۴ – ۱ – پهپادها تنها در شرايطي اجازه پرواز دارند كه شرايط ديد در آن لحظه به كاربر امكان مشاهده مداوم پرنده را
دهد. اين بدان معناست كه پرواز اين نوع وسايل پرنده در شرايط ديد كم ممنوع ميباشد.
۳ – ۴ – ۲ – پرواز پهپاد در اطراف افراد و جمعيت مستلزم رعايت مفاد مندرج در جدول شماره ۱ است.
۳ – ۴ – ۳ – انجام عمليات حداقل ۵ كيلومتر از حصار فرودگاه و در مسير نشست و برخاست هواپيما هاو در مجاورت پرواز هواپيما ها ممنوع مي باشد مگر اينكه مجوزهاي لازم از فرودگاه مذكور اخذ شده باشد و انجام عمليات تحت شرايط تعيين شده صورت گيرد.
۳ – ۴ – ۴ – انجام عمليات در محدوده حريم مراكز ممنوعه تا شعاع ۵۰۰ متري مجاز نميباشد
۳ – ۴ – ۵ – اماكن و تاسيسات داراي طبقه بندي و حريم هوايي با نصب علائم هشداردهنده ، در محلهاي مناسب ممنوعيت پرواز را به اطلاع كاربران مي رسانند.
۳ – ۴ – ۶ – مراكز ممنوعه با تابلوي هشدار دهنده پرواز پهپاد ممنوع )شكل شماره ۱ ( مشخص ميشوند.
۳ – ۴ – ۷ – انجام عمليات در اطراف نوار مرزي كشور و سايتهاي پدافندي و مناطق نظامي ممنوع مي باشد.
۳ – ۴ – ۸ – انجام عمليات در فاصله كمتر از ۱۰۰ متر از جايگاههاي سوخت و اماكن رقابل اشتعال ممنوع مي باشد.

 

 

شكل ۱ – نمونه تابلو منطقه پهپاد ممنوع